Houdt het dan nooit op?

Tekst: Dik Veefkind | agrarisch coach, agrarisch mediator, trainer.
Publicatie: weekblad Boerderij / Boerderij online, 16 juni 2020

Boeren hebben er weer twee nieuwe uitdagingen erbij: wolven en droogte.
Na het dierenactivisme, de stikstofproblematiek, de coronacrisis, dalende afzetprijzen en bestuurlijke crises op verschillende niveaus heeft de agrarische sector er twee uitdagingen bij: wolven en aanhoudende droogte. Beide hebben een aantal zaken gemeen. Ze kosten de getroffen ondernemers grof geld, je wilt ze niet en zie er maar eens van af te komen.

Moedeloos
Je zou er moedeloos van worden. Houdt het dan nooit op? Het antwoord is even simpel als ontluisterend: nee, het houdt nooit op. Zolang als je boer bent – of kunt blijven – zul je regelmatig voor grote uitdagingen komen te staan. Uitdagingen waar je zelf niet om gevraagd hebt, maar die zich wel aandienen. Ga er maar aan staan.

De aanhoudende druk van buitenaf trekt diepe sporen in de akkers van agrarisch Nederland. Veel ondernemers die ik spreek, vragen zich af hoe het verder moet en welke keuzes daarbij horen. Er zijn er die onverstoorbaar doorgaan op de ingeslagen weg, harder gaan werken. De blik vooruit! Maar er zijn ook ondernemers die nadenken over of gedwongen worden tot andere, wellicht rigoureuzer keuzes.

Het hoort bij ondernemen
Het is hard om te zeggen, maar ook dit hoort bij ondernemen. Reageren op onverwachte situaties en omstandigheden. Een mens is misschien wel vergelijkbaar met een koe: we hebben baat bij min of meer gelijkblijvende omstandigheden, dan gedijen we het best. Of zou het toch beter zijn je te gedragen als een kameleon? Aanpassen aan je omgeving als overlevingsstrategie?

Reageren op onverwachte situaties en omstandigheden hoort bij ondernemen

Het is dit jaar 75 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Onvoorstelbaar hoeveel leed er is geleden. Eén van de aspecten van deze periode was dat veel mensen gingen samenwerken en men vaak veel voor de ander over had met niet zelden gevaar voor eigen leven. Het kwam neer op saamhorigheid, eenheid en de krachten bundelen.

Oorlogsgebied
Misschien is de agrarische sector wel veranderd in een soort oorlogsgebied. Van alle kanten lijken er aanvallen uitgevoerd te worden op het voortbestaan van de agrarische bedrijven. Maar bindt de huidige situatie in ons land de agrosector ook samen, zoals destijds vaak het geval was? Is er sprake van eenheid en waar nodig vrijgevigheid? Of is het ieder voor zich?

Is er sprake van eenheid en waar nodig vrijgevigheid? Of is het ieder voor zich?

In tijden van nood leert men bidden, luidt het gezegde. Laat dat dan staan voor saamhorigheid, hoop en steun. Ik hoop dat deze moeilijke tijd ondernemers en hun gezinnen aanmoedigt om samen sterk te staan, ook als er lastige keuzes gemaakt moeten worden. Ik hoop dat u als u het zwaar heeft, gesteund wordt door familie, vrienden, een hulpverlener wellicht. In tijden van nood leer je ook je vrienden kennen. Zij die – ook als het henzelf iets kost – er toch voor je zijn.

‘We shall overcome’ zong Pete Seeger eens. Laat dat een bemoediging zijn.

Dik Veefkind is agrarisch coach en mediator. Heb je behoefte aan een goed gesprek , vragen of hulp nodig naar aanleiding van deze column? Neem dan gerust contact met me op. Je kunt ook een mail sturen naar: info@agrocoach.nl. Bellen is ook mogelijk: 06-53583325.

Je leest het artikel hier op Boerderij online.